Γενικώς -και νομίζω έχει φανεί στα δύο περίπου χρόνια παρουσίας μου στο ιστοχωριό- αποδέχομαι τη στατιστική έρευνα και τις μεθόδους της. Είναι, εξάλλου, ένα ακόμα όπλο στα χέρια του μελετητή που τον βοηθά να σκιαγραφήσει αριθμητικά μία τάση (εμπορικής σημασίας ή κοινωνικής φύσης). Ωστόσο, σήμερα φαίνεται περισσότερο από κάθε άλλη φορά ότι η "δημοκρατία" εξελίσσεται σε μία κυριαρχίας της κοινής γνώμης. Βέβαια με τον όρο κοινή γνώμη εννοούμε ξεκάθαρα εκείνο το δημοσκοπικό ποσοστό που είναι ποσοτικότερο και δε λαμβάνει ουσιαστικά υπόψη τα μικρότερα νούμερα που η ίδια έρευνα παρουσιάζει. Οι πολιτικοί λοιπόν προσπαθούν να διαφημίσουν το προϊόν τους καθιστώντας την άσκηση πολιτικής ένα εμπόρευμα που στηρίζει την προώθησή του στην τηλεοπτική προβολή. Βέβαια και παλαιότερα είχαμε ανάλογο μάρκετιγκ με τα έντυπα μέσα, αλλά η κυριαρχία (που συνδέεται με το μορφωτικό επίπεδο) της μικροοθόνης είναι πρωτοφανής.
Δίπλα όμως στην τηλεοπτική οθόνη εμφανίζεται και το ανταγωνιστικό εφεύρημα του Τύπου, εκείνο των δημοσκοπήσεων της κοινής γνώμης. Οι απόψεις ανά μόνας των πολιτών, λοιπόν, ποσοτικοποιούνται ώστε να δείξουν πιο εύγλωττα την κοινωνική επιθυμία. Είναι όμως αυτό δημοκρατικό; Ή αποτελεί ένα ακόμα μέσο χειραγώγισης;
Η ποσοτικοποίηση της κοινής γνώμης -όσο δημοκρατική και να φαίνεται- δεν είναι τίποτε άλλο από μία φασίζουσα εξυπηρέτηση της εξουσίας. Δεν αμφισβητεί, δε συνδιαλέγεται, δε συνθέτει απόψεις διαφορετικές, δεν οραματίζεται, αλλά κινείται στατικά και κρίνει μόνο μέσα από το πρίσμα της δημοκρατία και της υφιστάμενης πολιτικής σκηνής. Η πραγματική δημοκρατία στηρίζεται στην αμφισβήτηση και την κίνηση, όπως το ποτάμι του Ηράκλειτου, και όχι στη στατικότητα της στατικής, όπως τα πυθαγόρεια μαθηματικά.
Η κοινή γνώμη όμως δεν είναι ποτάμι, αλλά χείμαρρος που παρασέρνει τα πάντα. Είναι η αριθμητικοποίηση της ελεγχόμενης πληροφόρησης που παρέχεται στο λαό από τα μέσα επικοινωνίας (έντυπα ή ηλεκτρονικά). Και ως τέτοια πρέπει να εξετάζεται: ως η απόδειξη αν έπιασε ή όχι η δημοσιογραφική προσπάθεια χειραγώγησης. Είναι απλά ένας τρόπος αυτοαξιολόγησης του δημοσιογραφικού χώρου και της "δημοκρατικής" προπαγάνδας του. Εξάλλου, κάθε μέτρηση της κοινής γνώμης στηρίζεται στην ίδια την παρεχόμενη πληροφορία και ακόμα στην διαμόρφωση των ερωτήσεων.
0 σχόλια